Stephan Keppel – Soft Curve /Circular Act. Amsterdam 2019 – 2020. Formaat prints 78 x 114 cm.

Centrumring, Prinsengracht / Nassaustraat-Mauritskade
Dinsdag 21 april 2020

Het is nog steeds extreem mooi weer. Een beetje hysterisch, geen ontsnappen aan die staalblauwe lucht. Het waait. De meeste bomen zijn groen, zelfs de platanen en de iepen die toch relatief laat blad krijgen.

Ik wandel en denk na over de manier waarop ik En Route wil structureren. Is het wel duidelijk wat ik schrijf? Moet er niet meer samenhang zijn? Veel gezien, veel gelopen, consequent geweest, relaties gezocht, maar het is natuurlijk wel de bedoeling dat vooral De Stad in mijn beschrijvingen verschijnt. Veelvuldig beschreven worden, om als één beeld op te rijzen. Kan dat?

Na mijn wandeling over het smalle pad langs de Ring A 10 houdt het beeld van de ringen mij bezig. Natuurlijk ik ken ze, altijd favoriet geweest, maar waarschijnlijk juist daarom niet mijn eerste keuze om de stad te beschrijven. Maar nu is het tijd! Binnenkort wandel ik een aantal ringen achter elkaar. Eerst het spoor en de Metro, dan de A10 van West richting Amsterdam Zuid (of omgekeerd, dat zien we wel). De bruggen tellen, viaducten, tunnels met tegels en kunst, de uitgangswegen (radialen) die de ringen doorsnijden, de oudbouw, de parken, de speeltuinen, de kunst, de nieuwbouw, woningen en kantoren.

Vandaag liep ik via de Nassaukade in de richting van de Houthavens, zonder daar overigens te komen. Het gebied aan het water van het IJ is een verhaal apart. Vervolgens liep ik via de Brouwersgracht naar het begin van de Prinsengracht. Vanuit dat punt waar de grachten elkaar kruizen, kan je het station en het water goed zien. De grote vierkante nieuwbouw aan het kanaal die als een grauwe muur opdoemt. De roestige onderdoorgang bij het spoor, eindigend bij de draaiende brug waar nu een restaurant in is.

Dan loop ik de Prinsengracht in de andere richting af. Ik wil zo ver mogelijk door om strakst via de tweede ring, eerst de Maurits-, dan de Nassaukade, terug te gaan. Er zijn een aantal overwegingen om ongestoord te zijn: Niet in zon, maar in de schaduw; Niet in langs de buitenring, maar door het centrum. En meer van die raadgevingen die echter nu niet van toepassing zijn: Niet op een zonnige dag, maar als het regent of miezert. Niet als iedereen vrij heeft, maar als ze werken of op vakantie zijn.

De andere overweging heeft niet met rust te maken maar met de structuur van de stad. Nu ik regelmatig over mijn wandelingen schrijft blijkt dat ik maar bijzonder weinig namen van de waters ken. Soms is komt de naam van het water met de naam van de straten die er langs lopen overeen. De Prinsengracht, de Keizersgracht, het Singel, maar de Nassaukade ligt niet aan de Nassau, zoals de Mauritskade ook niet aan de Maurits ligt.

Op een kaart bestudeer ik de namen. Oostermarktvaart – Westermarktvaart: De route die ik regelmatig op vrijdagen loop. Kattensloot, Singelgracht. Ik zie ze dagelijks, maar noem ze zelden of nooit. Toch bepalen ze een groot deel van de stadsstructuur. Stadsplannen en plattegronden zijn vreemde rasters: Eigenlijk is het een raster van rasters, verschillende patronen uit verschillende tijden door elkaar.

J. wijst mij op een documentaire van een stedenbouwer die een theorie over het ontstaan van steden in de Middeleeuwen ontwikkelt heeft, een bouwmethode die van de Romeinse methoden is afgeleid en wellicht al vooraf bepaalde waar gebouwd kon worden. Een mooi systeem, leidde tot een prachtige kromming in de straten rond de kerk. Mijn beschrijving is niet nauwkeurig, ik zou de documentaire opnieuw moeten zijn. Wat mij trof was het gegeven dat zo’n raster, of blauwdruk zelf soms ook een betekenis kon hebben. De middeleeuwse structuur, kan worden gelezen als een door God gegeven indeling. Kan je de moderne stad ook zou zien? De grote cirkels om de stad, de waters en niet te vergeten de Scheggen. Amsterdam als een taart en een spiraal, met z’n allen de ether in. En Route 73.

EN ROUTE is een experiment waarin herhaling centraal staat. Het is een onderzoek naar de flexibiliteit van taal en de flexibiliteit van de waarneming. Hoe komen schrijven en (voort)bewegen samen als je steeds dezelfde routes neemt? index