Marc Nagtzaam, Zeichnungen / An Index of Notes / Jpeg / Variable dimensions / 2019 – ongoing
Zaterdag, 30 mei 2020
Wandeling langs de metro. Begin bij Sloterdijk waar ik naar de eerste halte, halte Isolatorweg zal zoeken. Om bij Sloterdijk te komen loop ik eerst langs de Haarlemmerweg, dit keer door het Westerpark, het smalle voetpad van wat ooit het fietspad was. Dat fietspad ligt nu open. Ze willen er gaan bouwen, zijn bezig met energie en leggen grote pijpen onder het wegdek aan. Dat het fietspad weg is, is jammer.
De afgelopen weken liep ik al enige keren langs de Haarlemmerweg, aan de voorkant langs, via de stoep. Ik schreef over de betonnen gebouwen die tot aan Station Sloterdijk langs de weg staan. Nu ik achter langs loop herinner ik me welk afbraakbeeld ik vergeten was. Schrijvend over het betonnen gebouw aan de Pieter Calandlaan naast het Calvijn college dat met de grond gelijk is gemaakt, dacht ik steeds: Dat heb ik ergens anders toch ook gezien. Nu weet ik weer waar dat was. Langs de Haarlemmerweg zijn nu ook de oude bankgebouwen helemaal afgebroken. Een hoog betonnen skelet, leegte, leegte, een betonnen gebouw dat verder gerenoveerd zal worden. Grijnzend bek met gebroken tanden. Alles tegen het Westerpark aan. De fijne stilte en schaduw van het fietspad, zal – als de buizen onder de grond liggen – nooit meer dezelfde zijn.
Ik wandel door, vlak langs ‘Nut en Genoegen’, een huisjeskamp, dat je nu veel beter ziet. Het donkere groen van dennen en veel oude coniferen. Het lichtere groen van gras. Er loopt een lage sloot langs. Langs de waterkant de oeverplanten, groothoefblad, en iets dat ik niet ken. Het lijkt Japanse knoop, maar het blad is groter en groener en de stengel is minder rood. Verder veel kruiden en kleine bloemen, het ‘trapjesblad’ en de slingertjes van een paarse wingerd. Ze hebben hier kruidenzaad gestrooid. Dan Sloterdijk.
Van hieruit zie ik drie gebouwen op een rij: Het antroposofische prefab gebouw, baksteen, een beetje vreemde vormen, ongelijke kozijnen, diep paars, bordeauxrood; een hoog glanzend gebouw, dat als ik er langsloop zoiets als ‘Q-building’ heet en rechts het kantoor van de Belastingdienst. Als je dichterbij komt, staat het bordeauxrode gebouw alleen langs de Haarlemmerweg en de twee anderen naast elkaar, de onderkant verbonden. Dan loop ik achterlangs naar de voorkant van het station met de vele sporen, viaducten, bruggen voor fietsers, voetgangers, treinen en metro’s.
Isolatorweg, dat is een probleem. Ik weet niet precies waar die ligt en heb me voorgenomen zoveel als mogelijk de metrolijn te volgen. Lastig als de rails door de lucht gaan, wat hier grotendeels het geval is. Daarom loop ik voor langs bij het station en probeer ik met mijn ogen de metrolijn te volgen. Grote snelwegen beperken mijn zicht. Ik denk aan mijn wandeling langs de Ring A10, hier gaat het naar de Coentunnel en de havenbekkens. Geen menselijke maat meer. Christal Pallace, Millennium gebouw, het glanzende gebouw dat ooit van de KPN was, het UWV. Als je een zebrapad oversteekt, is de aftand inclusief bermen een meter of honderd. Één, twee, drie of vier banen heen, evenveel banen terug. Het aantal banen hangt af van het al dan niet aanwezig zijn een afslagen. Dat zijn er hier veel. Een snelweg maakt een brede bocht over de wegen op de begane grond. Er lopen ook een spoor en een metro overheen. Geen menselijk maat meer, en omdat ik besloten heb om de route buiten de snelweg om te nemen, maak ik een enorme lus. Want de metro gaat niet met de snelweg mee, maar in een bocht terug.
Wist je, zeg J. dat ze de metroverbinding ooit uit willen breiden? Van de Isolatorweg onderdoor naar het Centraal Station, en van Station Zuid naar Schiphol. Ze moeten dan onder grote snelwegknooppunten door, weet ik nu.
Via een brede weg heen, tot aan het punt onder de snelweg door, waar je ook de weg naar de Hemwegpont kan nemen. Dan terug. Ik zie het metrostation in de verte. De metro’s keren boven mijn hoofd. Dan loop ik door terug naar Sloterdijk om via het pilarenparadijs, het gebied waar trams en bussen en voetgangers en auto’s kriskras onder de sporen en snelwegen doorrijden, naar de Haarlemmerweg. Achter de drie hoge gebouwen bij Sloterdijk, Bordeauxrood, Q-building en Belastingkantoorgebouw, had ik kranen zien staan. Nu weet ik waar ze bij horen: Vlak naast het pilarenparadijs wordt gebouwd. Vijfhonderd vierkantemeter broedplaats en nog veel meer woningen. Ook de stoere bedrijvigheid zal hier verdwijnen. Dan steek ik over naar de kleine torenflat van Jan Rietveld. Terug in mensenland.
Mensenland. Langs het flatgebouw door een straat met sympathieke villa’s in het groen. De villa’s links zijn prachtig, beschut en bescheiden, natuurlijke tuinen. Rechts beginnen de huisjes van Geuzenveld met hun bijbouwen boven en betonnen balkons. Verderop rechts de eerste portiekflats. Ik volg de metro en ben nieuwsgierig of ik er overal langs kan. Eerst zijn het nog twee sporen, trein en metro, dan lopen ze boven elkaar, de metro onder, boven de trein. Dan volgen zijn hetzelfde pad. Ik ben van West gaan houden.
Eerst Geuzenveld, dan Slotervaart. Bij de Burgemeester de Vluchtlaan moet ik een stukje om. De weg is opgebroken. Het is er druk er wordt gewinkeld en nergens wordt aangegeven waar en wanneer je weer oversteken kan. Ik loop van de schaduwrijke straat met ganzen aan een watertje, langs de opgebroken weg tot het volgende zebrapad. Ga eerste langs de winkels waar ik in een meubelzaak een fikse woordwisseling beluister: He. Dat heeft niks te maken met Bulgaarse mentaliteit of Marokkaanse, zegt een grote man tegen een niet minder grote vrouw. Dan ga ik achterom. Tussen de winkels door zijn openingen naar de straten. En achterlangs terug naar de metro is leuk. De lage flats zijn merkwaardig over de straten heen gebouwd. Een kruip door, sluipdoor van poortjes, bergruimtes en straten. Dan kan ik weer rechts langs het metrotalud. Hier loopt naast een fiets- en wandelpad een olifantenpaadje.
Vaker dan langs de Ring A10 loopt langs het metrospoor een onverhard pad langs een klein stukje wilde stadsnatuur. Die natuur, die echt steeds minder wordt. Als straks al die nieuwe huizen in West gebouwd zijn, is de wildernis weer minder. Het kan niet anders zijn. Ik steek de Burgemeester Roelstraat over en vlak langs het pad loopt water met een sluisje. Mensen in boten wachten er om verder te kunnen gaan. Roeiboten, opblaasboten, kortom klein spul. Niet van die nare grote, witte exemplaren zoals ze door het Jacob van Lennepkanaal varen op weg naar de Nieuwe Meer. Het is plezierig en schaduwrijk. Straks nader ik Station Lelylaan, waar langs het talud en het water tamelijk veel heel grote wilgen staan. Ze waaien zilverachtig op. Tussen de wilgen platanen.
Het stuk tussen de Jan Evertsenstraat en de Postjesweg (Robert Fruinlaan) heb ik eerder niet gelopen. Het loopt parallel aan het nieuwe Spoorpark dat vooralsnog gesloten is en is mooi en wild en breed. De huizen hebben diepe tuinen die aan het water liggen. Iedereen heeft iets dat vaart. Dan volgt Lelylaan. Na de betonnen jaren vijftig flatjes – en een blik via de autoweg naar de stad – de aaneengesloten paadjes tussen de hoge populieren door. Ook hier huizen die aan het water grenzen maar nu zonder tuin. Het water is zwart met bellen en pluizen. Het is warm en stil. Één, twee, drie keer over gras – op het brede grasveld opnieuw een konijn dat heel lang wacht voordat het wegspringt. Grote oeverplanten, beginnende bereklauw en hier en daar ook al wat springbalsemien nog niet in bloei. Ik geniet vooral van het stuk waar het pad van het talud de hoek om gaat en stijl naar beneden loopt. Je eindigt plotseling bij de Heemstedebrug, een prachtige combinatie tussen het asfalt en beton van het metrostation en de brug, het zand van het talud en de kleine wildernis. Een paartje komt me tegemoet. Het duurt niet meer lang of ik zal bij de Henk Sneevlietweg zijn. En Route 94.
