Stephan Keppel – Soft Curve /Circular Act. Amsterdam 2019 – 2020. Formaat prints 78 x 114 cm.
Dinsdag 3 maart 2020
Een rustig ochtend. Een fietstocht door het park. Dan de weg over. Naar links, afslag Huis van bewaring. Op het stuk grond tussen het plein waaraan het Haarlemmermeerstation ligt, vóór en achter het Olympisch Stadion langs tot aan de snelweg, wordt gebouwd. Het gebied zal snel veranderen. Ingeklemd tussen het glanzende glas (van gevels) en glimmend messing (in het interieur).
Ik ga achterlangs, neem het fietspad langs de vieze loodsen. Oud ijzer, oude lappen, grote auto’s (oldtimers) en grijze steen. Het fietspad is niet meer dan een smalle strook met aan twee kanten water. Het water achter het Stadion (de Stadionsgracht) en het water van de Schinkel.
Er is een smal park in het water van de Schinkel, een schiereiland, smal en groen met ganzen en gekapte bomen. Je fietst er snel voorbij totdat je de sportvelden ziet. Vlak voor de snelweg en het viaduct een lange rij populieren, recht en zonder uitsteeksels als tralies.
Misschien komt het omdat het winter is, maar je kunt nu heel goed zien dat alles wat groen is verdwijnen zal, evenals alles wat oud en aggenebbisj was. Het wordt gekapt, geknipt en afgebroken, bijgeslepen, bijgevijld, opgeknapt en schoongeveegd. Het asfalt, staal en baksteen komt van alle kanten op ons af. Vanuit Weesp en Zaandam, vanuit De Bijlmer en Noord: het sluit.
Tripolis, het verloren gebouw van Aldo van Eyck ligt er sereen en statig bij. Sinds ik het op mijn vorige tocht langs dit fietspad ontdekte, is het alleen maar mooier en zichtbaarder geworden. Dat was altijd het probleem van dit gebouw, niet dat het slecht functioneerde, maar dat het verstopt lag. Achter de gebouwen aan het Olympisch Stadion. Te dicht op de snelweg. De mooie ronde achterkant niet te zien vanwege de Sporthal. Dat was tamelijk stom: Van Eyck deed niet aan voor- en achterkanten, hij werkte driedimensionaal!
En nu, nu de verbouwing begonnen die het architectuurbureau MVRDV van Winny Maas in opdracht van Sjoerd Lycklama van Flow verzon, is het gebouw voor het eerst goed te zien. De felle kleuren en het zuivere grijze beton doemen op uit het niets. Was het niet Jaap Hilenius die de kleuren ontwikkelde?
Goddomme, nu begint de verbouwing en zal een volgend cynisch plan van MVRDV verwezenlijkt worden. Want het enige wat het gebouw van Van Eyck daadwerkelijk mistte was een glanzende pui die ver over de autoweg uitsteekt en voor iedereen te zien is.
STOP – OPNIEUW
Ik heb me voorgenomen om niet te kankeren. Zoveel verandering. Tripolis de elegante tegenhangers van de drie dikke dames van Weber: zij steken wel boven de snelweg uit. Vol glamour, groot, een identiteit, een masker voor grote bedrijven. Bescheidenheid is uit. Het gaat niet om het interieur, het gaat om het uiterlijk.
Als ik naar de stad terug fiets zie ik van onder de buik van ‘De Schoen’, de bovenkant van de drie Van Eyck-gebouwen schitteren schuw tegen de grijze lucht – het blauw, het geel, het rood, het groen. In de tuin van Museum Kröller-Müller zijn we doorgelopen tot aan het Van Eijck Paviljoen. Ik was vergeten hoe mooi het is. Zo vol en veelzijdig. Met ronde en vierkante nissen en doorkijkjes en vreemde openingen. Als ik het met het Rietveld Paviljoen vergelijk, dat heel recht, heel open, heel licht is, alsof er alleen een paar planken tegen elkaar gestapeld zijn, heb ik een duidelijke voorkeur voor de grijze bouwblokken die Van Eyck gebruikt. Niet ingegeven door wat hout, maar door de nederzettingen met handgemaakte huizen, zoals ze soms in Afrika en soms in Azië te vinden zijn: een clustering van architectuur die van binnenuit bedacht is. En Route 44.
