expositie – Thinking Sense

But precisely, when my gaze meets yours, I see both your gaze and your eyes, love in fascination – and your eyes, love in fascination – and your eyes are not only seeing but also visible. And since they are visible (things or object in the world) as much as seeing (at the origin of the world), I could precisely touch them, with my finger, lips or even eyes, lashes and lids, by approaching you – if I dared come near to you in this way, if one day dared.
Jacques Derrida, in: On Touching – Jean-Luc Nancy

foto: saskia monshouwer

Vanaf 1 oktober 2016 presenteert stichting Save the Loom in Witteveen visual art centre Thinking Sense . Deze tentoonstelling over de rol van de zintuigen bij het maken en ervaren van beeldende kunst werd samengesteld door curator Saskia Monshouwer. Aan de hand van het werk van een selecte groep kunstenaars onderzoekt de expositie hoe zintuiglijke ervaringen in de hedendaagse kunst verankerd zijn. Er zijn installaties, tekeningen, schilderijen, films en geluidswerken te zien. Het tentoonstellingsconcept werd ontwikkeld tijdens vijf meerdaagse workshops waarin de deelnemende kunstenaars spraken over de manier waarop hun werk tot stand komt. De impact van zintuiglijke ervaringen werd aan de hand van filosofische overwegingen uitgebouwd. In iedere workshop stond een andere zintuiglijke ervaring centraal: Touch – Bas van den Hurk en Just Quist; Time – Johan Rijpma en Sema Bekirovic; Sound – Marc Nagtzaam en Esther Venrooy; Lines – Saskia Monshouwer en Margret Wibmer. Een performance, Rhythm – Kok & Deiman vindt tijdens de expositie plaats.

De kunstenaars in deze expositie laten werk zien dat in veel gevallen met de hand gemaakt is. Zij tekenen, schilderen, maken voorwerpen van klei, maar dat is niet wat hen bindt. De belangrijkste bindende factor is de manier waarop zij met hun werk reageren op de moderne kunst uit de tweede helft van de vorige eeuw. Hun werkproces lijkt een geconcretiseerde en gematerialiseerde variant van de mechanische, efemere werkmethoden die hun voorgangers hanteerden. Zij werken niet met opdrachten á la Sol LeWitt, maar voeren hun eigen opdracht uit: dezelfde handeling wordt eindeloos herhaald; Er vinden subtiele verschuivingen plaats in betekenis en vorm; Concrete eigenschappen van materialen en objecten worden benadrukt. Een zijdezacht doek, een schilderij van staal, getekende of gefilmde patronen; en in een énkel geval wordt een onderdeel van een bouwtekening een onbegrepen teken.

Bas van den Hurk | Where the Earth is strung with Lover’s Pearls and all I see are Dark Eyes |
Silkscreen, oil paint, printing ink and powdered pigment on silk | 2.30 x 300 cm | 2016
foto: saskia monshouwer

BAS VAN DEN HURK
Pendelend tussen schilderen, mode, beeldhouwwerk, installatie, architectuur en performance, van het werk van Van den Hurk een beroep op de act van het maken in al haar vormen. Iedere configuratie wordt overwogen en maakt deel uit van een samenhangend geheel; van het plaatsen van een object tot een arrangement op de vloer, van het isoleren van een pigment op de schilderijen aan de wand, tot een stukje zijde bevestigd op een handgemaakt pak. Hoewel opgebouwd uit statische objecten, is Van den Hurk’s praktijk gebaseerd op beweging en energie. Misschien kan je hier spreken van ‘transitivity’, een invloedrijk begrip ontleend aan David Joselit’s ‘Painting Beside Itself’. Het verwijst naar het vermogen om expressie te transporteren naar een object. Dan kan – heel concreet – het ene werk sporen van het andere bevatten, denk aan flessen gevuld met de resten van materialen die tijdens het schilderen werden gebruikt.

Kok en Deiman| Hatchings! |PE, staalkabel, ultracal, elfenbein | 2015-2016
foto: Alina Lupu

foto: saskia monshouwer

KOK & DEIMAN
Als digitale archeologen gaan Tom Kok en Jan Willen Deiman te werk. Niet met een kwastje wordt het verleden voorzichtig blootgelegd, maar zorgvuldig onderzoeken Kok&Deiman het voorspelde. Een digitale bouwtechnische tekening is de belofte voor de perfecte toekomst. Alsof zij een hand door het twee-dimensionale vlak van het beeldscherm hebben gestoken en de afzonderlijke arceringen naar zich toe hebben getrokken. Arceringen die in geordende patronen materialen representeren. Zand, water, grind, maar ook natuursteen, sierbeton, loofhout, zink en bijvoorbeeld brons zijn door de moderne mens tot steriele en onherkenbare symbolen getransformeerd.
Lotte van Geijn

Margret Wibmer | storage | lambdaprint op Dibond |100 x 115 cm | Ed. 1/5 | 2011
Margret Wibmer | the basement| lambdaprint op Dibond | 115 x 100 cm | Ed. 2/5 | 2011
foto: saskia monshouwer

MARGRET WIBMER
Margret Wibmer werkt systematisch op de grens tussen kunst en mode. Ze gebruikt een grote variëteit aan media zoals performance, fotografie, video en sculptuur. Voor haar participatieve performances ontwerpt zij kledingstukken die functioneren als een bemiddelaar tussen de drager en zijn of haar omgeving. Wanneer museumbezoekers van kijker, deelnemer worden – en omgekeerd, als deelnemer terug keren naar hun rol als toeschouwer, produceert het werk directe fysieke ervaringen. Vooronderstellingen en sociale relaties worden uitgedaagd.

Esther Venrooij | Who Will compose my distracted thoughts? | Video, klank, tafel & 5 etsen | 2016
foto: Kathrin Simonsmeijer

Esther Venrooij | Who Will compose my distracted thoughts? | Video, klank, tafel & 5 etsen | 2016
Filmstills

ESTHER VENROOY
Esther Venrooy is kunstenaar/componist, werkzaam op het gebied van geluid en installatiekunst. Haar werken variëren van gecomponeerde elektronische muziek tot geïmproviseerde combinaties van elektronica en traditionele instrumentatie zoals piano, guqin, pipa and satsuma-biwa (Chinese snaarinstrumenten). Ze maakt ook site-specific werk, multimedia performances en installaties. “Opgegroeid in Zaltbommel, was ik gefascineerd door het geluid van boten. Ik probeer in mijn kunst die ervaring te reconstrueren, die emotie, die verbazing, die magie. Ik hoop dat het inzicht dat ik verwierf in de relatie van ruimte en geluid behulpzaam is bij het bereiken van mijn doel. Niet alleen voor mijzelf. Mijn werk is ook een manier om met anderen in contact te treden, anderen te ontmoeten en deel uit te maken van hun menselijkheid. Dan worden niet alleen geluiden maar ook gevoelens uitgewisseld.”

JUST QUIST
Mijn werk gaat hoofdzakelijk over de kunst van het schilderen. Ik ben daarbij niet zozeer op zoek naar het ‘pure’, maar naar de realiteit van het beeld. Het werk plaatst zichzelf in een beweeglijke positie ten opzichte van de verschillende contexten waarin het opduikt. Ik ben op zoek naar de transitieve ruimte, een ruimte tot aan de leegte van de betekenis. Een ruimte in transitie waar geen betekenis kan bestaan omdat zij er nog niet in volledig gearriveerd is. Een ruimte waar betekenissen gegenereerd worden door de verbindingen die men legt, waar handelingen het object transformeren. Dit gaat samen met een subtiele veronachtzaming van de keuze en de behandeling van het materiaal. Zo worden nieuwe fysieke kaders herkenbaar waarbinnen formalisme en abstractie mijn aandacht hebben, terwijl zij tegelijkertijd kritisch benadert worden, zoekend naar een uitgangspunt dat relevant voor mij is.

Tom Kok | Wonder, No Wonder | notenhout, rubber, polyurethaan hars | 2016

MARC NAGTZAAM
Met zijn nadruk op materialiteit, processen en pure perceptie zou Marc Nagtzaam’s werkvoortgang kunnen worden opgevat als een onderdeel van de cult van de late modernistische abstractie, onaangedaan door beeldende associaties. Maar door het inzetten van taal neemt het ook afstand van deze erfenis. Dat blijkt uit de tekst-werken en de titels. Zij voeren terug naar de feiten en bevestigen dat zijn werk ondanks het relatief kleine, draagbare formaat als een verdichte tijd-container functioneert. In de tekst-werken worden de letters tot vorm en beeld. Ze zijn er om naar te kijken, niet om te lezen. (…) Bedachtzaam maar krachtig minimaliseert Nagtzaam de verbeelding, terwijl hij de energie van het oppervlak optimaliseert. Zo wordt ruimtelijkheid gesuggereerd met een spel van patronen en ritme.
Francesco Stocchi

Just Quist | Untitled (not yet titled)| epoxy resin on MDF | 80×120 cm | 2016
foto: saskia monshouwer

Jan Willem Deiman | Who are the Luwians? | staal, messing, koper, ijzerdraad, hout, lak, prim | 2016
foto: Kathrin Simonsmeijer

Johan Rijpma | Descent | object uit film | 2014
foto: Alina Lupu

JOHAN RIJPMA
Johan Rijpma maakt films waarin alledaagse voorwerpen op speelse wijze figureren. In het kader van zijn systematische en analytische procedures reflecteert hij op de relatie tussen zijn eigen veronderstelde controle en de onvoorspelbaarheid van het leven van alle dag. Video, animatie en fotografie zijn de middelen waarmee hij werkt en ongebruikelijke, op het eerste oog simpele processen nauwgezet registreert. In zijn film ‘Decent’ valt een cilindervormige beker en breekt in stukken. Ieder frame van opgenomen beweging is met de hand vertaalt in een laag droge klei die gemaakt is van de originele scherven van de beker. Die lagen zijn vervolgens verticaal gestapeld en aan elkaar gelijmd; een nieuw object dat het destructieve moment visualiseert. Onder invloed van de zwaartekracht wordt de cyclus van destructie en opbouw herhaald. De stapel scherven wordt een veel-dimensionale vorm.

SEMA BEKIROVIC
Bekirovic’s werk kan het best omschreven worden als een vorm van speels conceptualisme. Evenals de realiteit is het een universum van tijdelijke constellaties waarin objecten, mensen, dieren en chemische reactie elkaar aanzetten om hun rol te spelen in een spel dat door het toeval wordt beheerst. Bekirovic creëert een spanningsveld tussen zelf vastgestelde parameters en een subject met een persoonlijke agenda. Ze grijpt niet in en mijdt iedere bemoeienis, zodat het subject (mens, dier of ding) co-auteur is van haar werk.
Marcus Bruystens

OVER SAVE THE LOOM
Save the loom is een stichting die de aandacht wil vestigen op het belang van zintuiglijke ervaringen. Moderne Technologie maakt het mogelijk om ons met beeldschermen en virtuele omgevingen te omringen. Door de toepassing van andere technologieën hebben we steeds meer fysieke producten kant‐en‐klaar ter beschikking. Daardoor dreigen fysieke ervaringen op de achtergrond te raken. Veel beeldend kunstenaars benadrukken het belang van het lichaam en handmatige productieprocessen. Door het organiseren van exposities, workshops en lezingen met kunstenaars en filosofen wil Save the Loom opkomen voor de primaire ervaring. Save the Loom is een idee van Emily van Olden. Zij wil haar interesse voor handvaardige werkprocessen delen met publiek. Haar weefgetouw staat voor handvaardigheden, inzet van het lichaam en samenwerking. De tentoonstelling Thinking Sense is de eerste grote openbare presentatie van de stichting.
www.Save the Loom.nl

foto: saskia monshouwer
vrienden van The Loom

top of page

expositie – Thinking Sense

about