Kunst nu verwijst heel vaak direct naar geschiedenis(sen). Alsof bijna alle kunstenaars hun identiteit willen bevestigen met een verwijzing naar een verleden. Niets is vanzelfsprekend. Alles wordt doorlopend gereconstrueerd. Er is niets dat zomaar bestaat. Het is voortdurend in de maak.

In galerie Fons Welters exposeren vijf kunstenaars die vorig jaar deelnamen aan het post academische onderzoeksprogramma van de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Ik ga kijken. Deels omdat ik eerder samenwerkte met Thomas I’Anson.
Op de uitnodiging was sprake van twee tentoonstellingen, de eerste ‘Exhibition 1’ toont de film Hardcore van Walter de Maria. Deze is te zien in de ruimte voor, waar Fons Welters normaalgesproken werk van jonge kunstenaars toont. De tweede tentoonstelling ‘Exhibition 2’ is in de grote ruimte achter te zien. “Ik vond het leuk om de situatie eens om te keren, bekend voor, nieuw achter”, zegt curator Arnisa Zepo die onder de naam A + L productions werkt. “Tijdens de gesprekken met de kunstenaars kwam het werk Walter de Maria regelmatig aan de orde. Daarom vond ik het een passende combinatie.”

Het werk van Walter de Maria wordt op een monitor getoond die schuin in de ruimte ligt. Je ziet een woestijnlandschap, grijzig, grauw. Heel langzaam glijdt de camera van links naar rechts. Soms kleurt de omgeving rood. Dan beweegt de camera weer langzaam langs het landschap. Een film-cowboy verschijnt en verdwijnt weer. De betekenis van de filmbeelden is moeilijk te duiden. De beelden zijn taai en het lijkt alsof ze uiteengetrokken worden, als een stuk kauwgom, langer en langer, dun en doorzichtig, tot de beelden geen betekenis meer hebben. Dan verandert er weer iets en wordt je als kijker wakker geroepen.

Het verband tussen dit werk van De Maria en dat van de jonge kunstenaars in de andere ruimte is hoogst waarschijnlijk associatief. De hele tentoonstelling lijkt op losse verbanden te berusten, hele dunne, broze verbanden. Ze lijken arbitrair, als een kruimel, een rest. Lijnen. Een kale grafietstift met een scherp geslepen punt op twee spijkers aan de wand. Daarboven twee getekende potloodlijnen die samen met de stift een rechthoekige driehoek vormen.  (Dead Drawing uit 2011 van Charbel-joseph H. Boutros). Het gaat om kleine dingen, zoals een minuscule gouden fiets. (sentimental reasoning uit 2014 Rodrigo Hernandez) Door de zon verkleurd kalenderblad. (Boutros) Het is een vorm van esthetiek die zich tegen de gebruikelijke schreeuwende en aandacht opeisende beeldopmaak van de massamedia keert. Een esthetiek die de relatie tot de dingen wil herstellen. Die gedachte wordt bevestigt en versterkt door de bijdrage van de Koreaanse vormgever Dongyoung Lee waarmee Zepo intensief samenwerkt. dongyounglee

De film van Thomas I’Anson staat in een hoek. Simulacrum (Raise/Lower/Inter #2) 2014, 4K UHD 16:19 video loop 6min20sec edition 5+2AP) I’Anson strooide duizenden snippers papier in het water van een gracht, of van de Maas – dat is waarschijnlijker. De plaats wordt niet aangeduid maar je ziet onmiddellijk, dat het echt is, er bij de opname geen trucks zijn gebruikt. Je ziet het water en de neerdwarrelende donkere stroken. De met de hand gemaakte snippers zijn door een speciaal voor deze gelegenheid ontworpen apparaat boven het water uitgestrooid. Dat geeft een ritme aan. Het lijkt soms wel een animatiefilm. I’Anson construeert en reconstrueert. Vanwege het ontbreken van beeldmanipulaties moet ik denken aan Elspeth Diederix, die ook altijd alles puur natuur fotografeert op zoek naar bijzondere en oorspronkelijke lichteffecten.  Maar I’Anson is trouw aan zichzelf als hij opnieuw onderzoekt wat een afbeelding is en hoe een werk in oplage zich tot de werkelijkheid verhoudt. Obsessief bestudeert hij hoe je zo een verhaal kan vertellen en beelden kan maken.

Sometimes something happens│ postacademic research programm 2013 Jan van Eyck Maastricht
│ 15.3 – 12.4.14 │ Galerie Fons Welters