THE ADMIRER AND THE ADMIRED..
Denken vanuit het perspectief van een artefact
english version

Detail view of ‘On Fries, Knees and Weakness’cloth, ink, acrylic paint, rubber, wood, clay 100 x 70 cm 2016. Dina Danish & Jean-Baptiste Maitre

De manier waarop objecten in musea functioneren wordt regelmatig door jonge kunstenaars gethematiseerd. Vaak experimenteren zij met deze situatie vanuit een kritisch perspectief. Dan doen zij onderzoek naar het functioneren van het museum als instituut of naar de manier waarop musea objecten uit andere culturen in- of uitsluiten. Dina Danish and Jean-Baptiste Maitre beginnen hun zoektocht naar het functioneren van objecten in musea bij een formeel moment: De manier waarop het object in een specifieke entourage functioneert. Een subtiele abstracte esthetiek is het eerste wat opvalt als je de expositie bekijkt.

The Admirer and the Admired … toont het resultaat van een onderzoek naar het functioneren van museumdisplay. De expositie was twee keer eerder te zien: in Tyson Raum in Keulen en in het Instituut voor Kunstgeschiedenis van de Ludwich Maximilan Universiteit in München (LMU). Het is de eerste keer dat de twee kunstenaars een werk samen maken. Hun uitgangspunt was een gemeenschappelijke interesse, namelijk musea en de manier waarop museale objecten worden uitgestald.

S.M.: Welke musea bezochten jullie?
“We bezochten vooral musea met archeologische en historische voorwerpen”, antwoordt Maitre: “De presentatievormen waren heel verschillend. In Egypte ging het om archeologie. In Parijs bezochten we het middeleeuwse Cluny Museum waar prachtige tapijten hangen. Een presentatie van lakzegels in een museum in Lissabon vormde het eerste  aanknopingspunt voor deze expositie; Ze waren in een prachtig rek geëxposeerd. Dat was inspirerend. Ik denk niet dat iedereen erbij stilstaat dat ook de entourage, de ophangsystemen, vitrinekasten en andere displayattributen vaak na lang nadenken, zorgvuldig met de hand gemaakt zijn.”

Het andere aanknopingspunt is de relatie tussen expositie en perceptie. De manier waarop de toeschouwer het werk bekijkt, verandert als de relatie tussen het object en het decor in het museum verandert. Daar gaat het werk ‘Mathematically Incorrect Composition’ over, een nagebouwd museumrek waarop voorwerpen hangen. Als klassieke avantgarde kunstenaars, zoals Cezanne of Mondriaan, spelen Danish en Maitre een spel met voor- en achtergrond. Soms schuift het artefact, zoals een kleitablet met tekstinscriptie naar voren. Soms is de verhouding artefact en omgeving neutraal. Als de kunstenaars een museaal object door een plant vervangen bepalen de natuurlijke arabesken hoe je de achtergrond ervaart. Door zulke verschuivingen – de mathematische fouten uit de titel van het werk – kan de aandacht afwisselen op achtergrond of tentoonstellingsattribuut worden gelegd.

Naast de wisselende aandacht voor voor- en achtergrond zijn omkeringen belangrijk in hun werk. Zij verlenen het werk contrast en een licht absurde toets, zoals in de installatie ‘Inspecting Mirrors and Shadows’. Daar is alles wat normaal gesproken vast zit, los, terloops en tijdelijk. Op de werken met de kleitabletten vragen om beurten de objecten of de inscripties om aandacht. Voor de inscripties koos het stel citaten van YouTube die, uit hun context gerukt, lijken op museale informatieteksten zonder specifiek object. Steeds lukt het beide kunstenaars om nieuwe onverwachte en verborgen relaties tussen geëxposeerde voorwerpen en hun omgeving te belichten.

S.M.: Hoe verhoudt zich jullie werk ten opzichte van recente ideeën over ‘bezielde objecten’? Dat is een vorm van animisme dat wel ter sprake wordt gebracht als een kunstenaar of criticus de ‘koele’ presentatievormen in westerse musea wil bekritiseren. [[1]]
“We proberen de objecten door verandering van omgeving te bezielen”, antwoordt Danish: “maar het was ons niet om de maatschappelijke implicatie hiervan te doen. We zochten naar een complementaire verhouding die de hiërarchie van een specifieke relatie doorbreekt, vandaar ook de titel ‘The Admirer en The Admired’. De twee begrippen grijpen in elkaar als een zwaluwstaartverbinding. Het refereert aan mannelijk en vrouwelijk, iets dat past.”

Het onderzoek van Danish en Maitre levert een tentoonstelling op waarin kwetsbare compositorische verhoudingen centraal staan. Ze spreken zich uit vóór het vluchtige boven het vaste; vóór het tijdelijke boven het eeuwige en lijken een voorkeur te hebben voor fluïde verbanden en vage grenzen. Zo kom je via een omweg toch weer bij een instituutskritiek uit. Want die fluïde verbindingen bestaan niet alleen in de abstracte kunst, zoals in werk van Bas van den Hurk. Ze bepalen ook veranderingen in presentatievormen. Het werk van Tino Sehgal is bijvoorbeeld rond een dergelijke strategie gebouwd. Zijn performances zijn specifieke werken, opgenomen in museale collecties, maar ontkennen de gebruikelijke structuren. Zo probeert hij aan de negentiende-eeuwse referenties te ontsnappen.

‘The Admirer and the Admired’ heeft een interessante actualiteit. Ze benadrukt de manier waarop het formele en het handvaardige; het abstracte en het betekenisvolle in eigentijdse kunst in elkaar overgaan, waardoor nieuwe vormen en nieuwe betekenissen mogelijk worden.

THE ADMIRER AND THE ADMIRED..│Jean-Baptiste Maitre en Dina Danish │4.3-27.3.2016 │PuntWG

[1] Candice Lin, The longlasting intimaci of Strangers in: Crawling Doubles, Collonial Collecting and affect, Ed.Mattieu K.Abonnenc, Lotte Arndt, Catalina Lozano, Editions B42, 2016